NASA, Çin’in Ay aracını lazerle “vurdu”

NASA, Japonya’nın Ay aracı SLIM’e yörüngeden lazer ateşleyerek önemli bir teknolojik testi başarıyla tamamladı. Ancak, uzay aracının yan yatmış olması nedeniyle bazı zorluklar da yaşandı.

Ay’da GPS’in yokluğu, iniş yapacak kişilerin yerini belirlemek için yörünge gözlemlerine güvenmeyi gerektirir. Bu süreci basitleştirmek amacıyla NASA, konumunu bildirmek için güce ihtiyaç duymayan yenilikçi bir cihaz geliştirdi. Bu cihaz, bir iniş aracına takıldığında NASA’nın (LRO) aracından gelen lazer ışınını yansıtarak çalışır. Bu yöntem daha önce Vikram gezgininde başarılıydı ve şimdi SLIM‘de de etkili olduğu kanıtlandı.

Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen SLIM ve Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) tarafından geliştirilen Vikram, ülkelerini sırasıyla Ay’a iniş yapan dördüncü ve beşinci ülkeler yaparak önemli başarılar kaydetti. Her iki iniş aracı da NASA’nın Lazer Retroreflektör Dizilerini taşıyarak bu yeni teknolojiyi test etti.

SLIM üzerindeki retroreflektör, yaklaşık bir kurabiye büyüklüğünde ve 5 santimetre çapında kompakt bir cihaz. Bu cihaz, sekiz kuvars köşe-küp prizma ve kubbe şeklinde bir alüminyum çerçeveden oluşuyor ve çeşitli açılardan gelen ışığı yansıtabiliyor. LRO’nun lazer altimetresi, retroreflektörü hedef alabiliyor ve yansıyan ışığı algılayabiliyor.

JAXA ile ortaklık kapsamında NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde SLIM’in retroreflektörünü inşa eden ekibi yöneten Xiaoli Sun, “LRO’nun altimetresi bu tür bir uygulama için tasarlanmamıştı, bu nedenle Ay yüzeyindeki küçük bir retroreflektörü belirleme şansı zaten düşük” dedi.

SLIM yan yatınca zorluk daha da arttı ve sinyal almayı zorlaştırdı. Sekiz başarısız denemeden sonra, dokuzuncu ve onuncu denemeler nihayet başarılı bir ping sağladı. Vikram’ın da birden fazla deneme yapması gerekti, ancak SLIM’in yerini belirlemek için iniş aracının tam konumunu bilmek gerekiyordu. Bu da sinyalin SLIM’den geldiğini doğruladı.

Bu sistemin, ideal olmayan koşullarda bile başarılı olması umut verici. Gelecekteki retroreflektörlü konumlandırma sistemleri muhtemelen bu görev için özel olarak tasarlanmış bir yörünge ortağını içerecek. Başlangıçta bu amaca yönelik olmayan LRO altimetresinin, yana bakan bir geri yansıtıcıyla bile yine de sonuç elde edebilmesi, bu cihazların sağlamlığının altını çiziyor.

Sun, “LRO ekibinin gökyüzü yerine yana bakan bir retroreflektöre ulaşması, bu küçük cihazların son derece dayanıklı olduğunu gösteriyor” dedi ve ekledi: “Bu sistem, gelecekteki insanlı ve insansız görevler için potansiyel barındırıyor ve halihazırda Ay yüzeyinde bulunan diğer uzay araçlarının veya nesnelerin yakınına hassas inişlere olanak sağlıyor.”